تعلیم و تربیت(روانشناسی کودکان زیر 7 سال)1

استاد شهیدی

^{روانشناس کودک و استاد مرکز تربیت مربی کودک و نوجوان حوزه علمیه قم}

 

^{جلسه اول   دوشنبه 92/7/1}

^{نامم بود شهیدی      از خطه مشهدی}

^{نکته : اگر خودتان را با شعر معرفی کنید ،شعری درباره خودتان ، محل تولد ،زندگی و ...باعث می شود  نام شما در ذهن ها بماند . / یک تکنیک شعر هست، یک تکنیک هم قصه ، قصه خودتان ، شما می توانید با لطیفه خودتان را معرفی کنید /}

^{آن چیزهایی که با روش غیر مستقیم گفته می شود بیشتر در ذهن می ماند .}

 

^{نکات تربیتی بچه های زیر 7 سال :}

^{اصول تربیت و  اختلالات کودکان  دو بحث جدا هستند و مربی حرفه ای مربی ای هست که در عین اینکه درس می دهد ، حتما باید سراغ تعلیم برود و دانش افزایی کند .}

^{هرچقدر هم در این زمینه مطالعه کنیم می بینیم که باز هم اطلاعاتمان چقدر کم است .}

^{یکی از اصول تربیت کودک ، همگام شدن با رشد اوست.}

^{=================================================}

^{اگر از شما سوال کنند چه کتابهای تربیتی را مطالعه کنیم (معتبر باشند)چه کتابی را معرفی می کنید ؟}

^{کتاب های منتشر شده توسط دو انتشاراتی اعتبار بیشتری دارند و شما می توانید کتابهای این دو انتشاراتی را  به همه برای مطالعه  معرفی کنید.}

^{1-کتاب های انتشارات انجمن اولیاء و مربیان}

^{2-کتاب های انتشارات صابرین}

www.saberinbooks.ir

^{مجموعه کتابهای خانواده و فرزندان  را که انتشارات انجمن اولیاء و مربیان چاپ کرده و جلد اولش مربوط به پیش دبستانی هاست ( کتاب خانواده و فرزندان - در دوره ی پیش دبستان ) کتاب خوبی برای دانستن مسائل تربیتی  دوران  کودکان زیر هفت سال است.}

 ^{کتاب اصول تربیت نوشته ی دکتر علی اصغر احمدی هم کتاب بسیار خوبی است.}

  ^{از انتشارات صابرین ؛ مجموعه کتاب کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان خیلی مفید است مخصوصا از این کتاب ها کتاب  کلیدهای شنیدن و گفتن با کودکان و نوجوانان نوشته آدل فابر.}

 

^{کتاب های این دو انتشارات غالبا کتابهای کاربردی در مورد کودکان هست و شما در هر زمینه ای که نیاز به مطالعه دارید ، اینها کتابش را نوشته اند  و غالبا در ابتدای کتاب های انتشارات صابرین کلمه  « کلیدهای ...» را می آورند .}

^{-کتاب آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد  نوشته آقای ناصر باهنر مفید است.}

^{-در زمینه ی رشد یکی از کتابهای مفید که هم علمی هست و هم کاربردی ؛ « روانشناسی رشد، سفر پر ماجرای کودک »  نویسنده اش هم  آقای پاول اس .  کاپلان می باشد.}

 ^{- کتاب از تولد تا 5 سالگی}

 ^{- سلسله کتابهای :   آموزش مفاهیم دینی به خردسالان  که آموزشهای مختلفی را در بر دارد توسط  سازمان بهزیستی ، نشر لک لک  منتشر شده است. برای کسانیکه مربیان مهد کودک و پیش دبستانی هستند مفید است ، این کتابها بصورت علمی نوشته شده است.}

^{خانم دکتر فرخنده مفیدی ، در مورد پیش دبستانی ، متخصص و دکترا دارند و در این زمینه خیلی کار کرده اند و اگر کتابی از ایشان دیدید بخوانید و فقط ایشان در این زمینه در ایران دکتر دارند و از خارج هم گرفته اند .}

 

 ^{روانشناسی و تربیت کودک و نوجوان    نوشته دکتر افروز}

^{کتاب والدین موثر و  فرزند مسئول نویسنده :دان دینک مایر  مترجم:مجید رئیس دانا}

 

^{تکنیک های فرزند پروری. دکتر سعید جهانشاهی فرد. نشر ارجمند}

^{====================}

^{تنها فائده ی یادگیری اصول تربیتی بچه اینست که ما به آنها ضربه نزنیم ، اگر بچه ها را در روند رشد به حال خودشان رها کنیم ، هیچ وقت گمراه نمی شوند ؛ فطرة الله التی ... از آن طرف روایت داریم  که کل مولود یولد علی الفطرة...  اما چرا اینطور نمی شوند ؛ چون در ادامه ی روایت می فرماید که حتی یکونا ابواه یهودانه او ینصرانه ....}

^{قال رسول الله صلی الله علیه واله: کل مولود یولد علی الفطره( یَعنی على المَعْرِفَةِ بأنّ اللّه َ عزّ و جلّ خالِقُهُ)حتی یکون ابواه یهوادنه او ینصرانه او یمجسانه/}

^{هر نوزادی بر فطرت(خداشناسی) به دنیا می آید و این پدر و مادرش هستند که او را یهودی یا نصرانی و یا مجوسی می کنند.}

^{ما باید ببینیم که بچه ها در چه مرحله و زمینه ای از رشد قرار دارند و در همان مرحله باید با بچه همراه شویم و او را به حال خودش رها کنیم ، منتها ما می خواهیم بچه را آنطور که می خواهیم تربیت کنیم در حالیکه با بچه باید در دوران بچگی  همراه شویم و...}

^{اگر بخواهیم با روند رشد بچه آشنا شویم باید روانشناسی رشد را بدانیم}

⁼⁼

^{به مقدار اثر انگشتی که در آدم ها مختلف هست ، خود آدم ها نیز مختلف هستند}

^{اگر الان یک جزوه ی آماده در این زمینه بخواهیم داشته باشیم و اکتفا کنیم ، باید بدانیم که کافی نیست بلکه باید باز هم بدنبال فراگیری باشیم ، همیشه بدنبال دانش افزایی باشیم و این علوم نیاز به بروز شدن و هر روز یادگیری بیشتر دارد .}

^{دقیقا همان نگاهی که به علوم حوزوی دارید ، همین نگاه را هم باید به علوم تربیتی داشته باشیم}

^{روانشناسی یادگیری یعنی اینکه یاد بگیریم که آنچه را که یاد می گیریم از ذهنمان نبریم}

^{چون  اگر دغدغه نداشته باشیم  و ذهنمان درگیر نباشد از ذهنمان می رود ، اما هر چه دغدغه ی خودمان را بالاتر ببریم و پیاده کنیم و ذهنمان را درگیر کنیم ، پیشرفت می کنیم  و از ذهنمان نمی رود}

^{======================================}

^{من کان عنده صبی فلیتصاب له}

^{هر که با کودک سر و کارش فتاد / پس زبان کودکی باید گشاد}

 

^{منظور از زبان کودکی چیست ؟}

^{اگر می بینیم که بچه کاری را که از نگاه ما و دریچه ی فکر ما غلط است اما از دریچه ی فکر او اصلا غلط نیست ، انجام می دهد ( مثل اینکه بچه ی یکساله دستش را داخل پارچی بگذارد که یخ دارد و با آن بازی می کند ) حال کودکی در این مرحله چیست ؟ اینست که مثلا می خواهد حواس  پنج گانه خودش را درک کند ولی این  از دید ما کار زشتی است اما از دید کودک و زبان کودک زشت نیست ، پس ما باید از نگاه او نگاه کنیم که می خواهد یخ را تجربه کند و یخ را لمس کند و تجربه کند ، لذا ما باید این فضا را در یک شرایط مساعد برای او فراهم کنیم ، اما اگر فضا نبود او را مشغول به بازی دیگر کنیم ، اگر بازی کردن با این پارچ آب یخ  برای او جذاب باشد ما باید چیز دیگری را هم برای او جذاب نشان دهیم و جذاب کنیم  ، لذا جایگزینی و جابجایی بهترین گزینه است .اصلا نیاز نیست که با او دعوا کنیم و به زور و بالاجبار او را وادار به کار دیگری کنیم.}

^{لوس کردن بچه از همان لحظه حتی دوسالگی معنا می دهد .}

^{ما زمانی می توانیم خوب با بچه ها تعامل کنیم که زبان بچه ها را بدانیم ، یعنی شرایط او را بدانیم که در این شرایط چه کاری باید کنیم}

^{منعش نکنیم ( آنقدر به بچه ها نه نه می گوییم که متاسفانه .... )}

^{اگر آسیب به خودش ، دیگران و چیزی نمی رساند ، نباید او را منع کرد}

^{بچه ها از لحظه  تولد دارای قدرت فهم و درک هستند.}

^{--------------------------}

^{در بحث رشد :}

^{مثلا مادری می پرسد که چرا  بچه همسایه یکسال و دوماهش هست و حرف می زند یا راه می رود اما بچه ی ما دوسالش هست و هنوز حرف نیامده یا راه نمی رود ؟}

^{شما چه جوابی می دهید به او ؟ عوامل مختلفی هست و ...}

^{در این کتابها برای یک ماه بچه ویژگیهای اخلاقی و رفتاری و ... را آورده که مثلا بچه در سن 18 ماهگی اینچنین هست با این ویژگیها .}

^{اینکه کتابها را برای ما می نویسند برای اینست که ما مراحل را بفهمیم ، یعنی قطعا بچه ها این مراحل را می گذرانند و از این مرحله عبور می کنند منتها یکی زودتر و یکی دیرتر ، اما مهم اینست که همه ی بچه ها از این مراحل عبور می کنند ، یعنی بعد از هر مرحله ای ، مرحله ی بعد می آید منتها به خاطر عوامل متعددی ممکن است یک بچه دیرتر از این مراحل عبور کند .}