طرح درس احترام به همسایه
اول به نام خدا که بنده ی او هستم
من به رسول و آلش صلوات می فرستم
«اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم »
دوم دارم یه هدیه که بهترین کلامه
هدیه برای شما درسته! اون سلامه
سلام .... سلام به روی ماهتون ! به صورت سیاهتون !....اِ ...اِ ببخشید ! به چشمهای سیاهتون ! حالتون خوبه ؟
بچه ها ! من می خوام کلاسمون رو با یک سئوال هوش آغاز کنم موافقید ؟ پس خوب گوش کنید :
ما 8 تا سیب قرمز داریم توی یک سبد سفید ! یک روز 8 تا از همسایه ها تشریف میارن خونه ی ما برای احوال‌پرسی ! ما هم تصمیم می گیریم از اونها پذیرایی کنیم خیلی دلمون می خواد به هر کدوم از اونها یک سیب قرمز بدیم ، اونم کامل ، و یک سیب قرمز هم توی سبد بمونه.حالا چه طور می تونیم این کار رو بکنیم ؟[1]
آفرین ممنون! حالا یک سئوال دیگه ! آیا متوجه شدید موضوع برنامه ی امروز ما که توی این معما بود چیه ؟
(راهنمایی: منظورم کلمه ای 6 حرفیه که حرف اول و آخرش مثل همه ) احسنت . « همسایه »!
دوستان خوبم ! (همسایه ها ) از کسانی هستند که دین مقدس اسلام خیلی به آنها اهمیت داده است و حقوق زیادی را برای آنها قرار داده است .البته منظورم از حقوق ، حقوق آخر برج که کارمندها می گیرند نیست ها ! بله منظورم حقی است که همسایه ها بر گردن یکدیگر دارند. این حق ها که خیلی هم مهم و اساسی هستند درسخنان پیامبر و امامان ما به خوبی بیان شده و آن بزرگواران در عمل هم نشان داده اند که باید مراقب حقوق همسایه بود. به عنوان مثال به این خاطره های زیبا گوش نید :
1) امام حسن (ع) در سن کودکی بود ، یک شب جمعه ، قبل از این که بخوابد منظره ی جالبی دید . مادرش حضرت زهرا (س) را مشاهده کرد که با چادری زیبا روی سجاده عبادت ایستاده و در حال نماز خواندن و دعا کردن است .حسن (ع) مجذوب این عبادتهای مادر شد آهسته از جایش برخاست و آمد کنار مادر نشست و به دعاهای او گوش داد . عجیب این که حضرت زهرا(س) پیوسته برای همسایگان خود دعا می کرد . سپیده ی صبح نزدیک بود و حضرت داشت هنوز دعا می کرد ، آنهم برای همسایه ها ، عبادتهای حضرت که تمام شد حسن (ع) سئوال کرد : مادر جان ! چرا تمام شب را برای دیگران دعا کردی و برای خودمان چیزی نخواستی ! و پاسخ شنید : پسر عزیزم ! اول همسایه ها بعد خودمان [2]
2) حضرت علی (ع) در شهر مدینه ، شبها کیسه ای پر از نان وخرما را به دوش می کشید و به صورت ناشناس این نان و خرماها را به درب خانه ی همسایه های فقیر خود می برد. نان و خرما را می گذاشت ، در می زد و می‌رفت!
شاعر تبریزی ما ، شهریار می گوید :
ناشناسی که به تاریکی شب می بَرَد شام یتیمان عرب
3) امام صادق (ع) در مدینه ،نخلستان پر محصولی داشتند که هر سال خرمای فراوانی از آن به دست می آمد. هر سال وقتی خرما ها را می چیدند امام دستور می داد برای همه همسایه ها (مرد و زن ، کودک ، پیرمرد و مریض و... ) خرما کنار بگذارند و آنها را دعوت کنند برای جشن خرما خوری ! بعد آنها که می آمدند ، می‌خوردند و برای آنها که نمی توانستند بیایند ، خرما ها را در سینی ریخته و به درب خانه شان می بردند .[3]
4) روزی امام کاظم (ع) از خانه بیرون آمدند تا برای انجام کاری بروند. یکی از همسایه ها را دیدند که توی کوچه نشسته است .این همسایه ، مردی سیاه پوست و فقیر بود ، حضرت به او دست دادند و سلام کردند ، بعد هم با خوشروئی احوال او را پرسیده و کنار او نشستند و مدتی با هم صحبت کردند . بعضی از یاران امام کاظم(ع) که این منظره را دیدند بعداً به حضرت اعتراض کردند و گفتند : آقا شما با این همه مقام و منزلتی که دارید چطور کنار یک مرد سیاهپوست بدقیافه می نشینید ؟ حضرت فرمود : این حرفها را نگوئید ! این مرد همسایه ی من است و بهترین دین یعنی اسلام بین ما و او پیوند یگانگی و برادری ایجاد کرده است .[4]
حالا یک سئوال برای بچه های باهوش ! اون چیه که (همسایه ) اونو داره ولی نه خیس می شه و نه می سوزه ؟ [5]
بچه ها ! آیا می دانید که سفارش به همسایه ها حتی در قرآن مجید هم آمده است و خداوند مهربانی و احسان به همسایه ها را ( چه آن همسایه از اقوام باشد و چه نباشد ) مورد تأکید قرار داده است .اگر خواستید آیه را ببینید و بشنوید من الان آن را روی تخته (اگر تخته نبود مربی قبلاً روی کاغذ نوشته باشد ) می نویسم و از یکی از دوستان عزیز که قرائت قرآن را به خوبی بلد است. خواهش می کنم آن را با صدای زیبا برای ما بخواند :
« وَ اعْبُدُوا اللهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً وَ بِذِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ الْجارِ ذِی الْقُرْبى وَ الْجارِ الْجُنُبِ »[6]
ترجمه : (خداوند را بپرستید و هیچ کس را شریک او قرار ندهید و نیکی کنید به پدر و مادر و فامیل و یتیمان و فقیران و همسایه ی خویشاوند و همسایه ی بیگانه ) . پیامبر عزیز ما هم جمله بسیار جالبی دارند که من آن را به صورت کلمات پراکنده می نویسم ببینم کدام یک از شما می تواند زودتر آن را پیدا کند.
|
با شکم |
که |
است |
گرسنه |
به من |
بخوابد |
همسایه اش |
ایمان |
باشد |
هر کس |
درحالی |
نیاورده |
سیر |
پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرماید[7]:..............................................................................................................
عزیزان من ! حقوقی که همسایه ها بر گردن یکدیگر دارند آنقدر زیاد است که امام چهارم ما ، حضرت امام سجاد(ع) در کتاب معروف خود که حق انسانها و حیوانات و ... را در آن کتاب به صورت دعا بیان کرده اند ، یک دعای مخصوص برای همسایه ها دارند. راستی ، چه کسی می داند اسم این کتاب دوست داشتنی که پنجاه و چهار تا دعا از امام سجاد در آن هست چیست ؟ اگر نمی دانید جواب من چیست فقط کافی است به جای این شماره ها ، حروف الفبا را بگذارید. (مثلاً الف=1 ، ب=2 و ..)
|
17 |
8 |
32 |
23 |
31 |
15 |
6 |
1 |
10 |
32 |
31 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
آفرین بر شما ! درست است. نام این کتاب مقدس « صحیفه سجادیه » است . در دعای شماره 26 این کتاب ، امام سجاد از خداوند می خواهد که توفیق ادای حقوق همسایه ها را به او بدهد ، بعد هم تعدادی از حقوق همسایه ها را نام می برد که من آنها را با کمک شما پیدا می کنم ، لطفاً به سئوالات من جواب بدهید تا جوابهایتان ، حرف به حرف توی خانه های این جدول قرار بگیرد ، من از یکی از دوستان خوش خط، خواهش می کنم تشریف بیاورد اینجا و به جای اعداد توی جدول ، حروف پاسخهای شما را بگذارد . ممنون !
سئوالات:
1- در آیه ی 36 سوره نساء که دوستمان قرائت کرد، خداوند نیکی کردن را قبل از همه به چه کسانی سفارش کرد : 6-19-10-3-12-24-33-22
2- روز قیامت همه می خواهند بروند به : 36-15-39-8
3- سوره ای در قرآن به نام حیوانی که گردن ندارد :27-32-5
4- به معنای افسوس خوردن و یکی از نامهای روز قیامت است که می گویند : یوم الـ... : 2-9-26-20
5- داشتم ، .....، داشت : 40-34-7-28-17
6- باخبر و مطلع : 1-23-29-11
7- آفریننده ی ما و تمام موجودات : 38-31-4
8- شهری در استان مازندران (زادگاه شهید هاشمی نژاد ) 37-21-14-25-35
9- (راه) بی پایان : 30-18 10- (سعی ) بی آغاز : 16-13
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
|
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
|
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
|
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
|
36 |
37 |
38 |
39 |
40 |
-حالا که جدول کامل شد می بینید که هر ردیف آن یک کلمه ی پنج حرفی را می سازد. لطفاً این کلمه های پنج حرفی را در جاهای خالی جملات زیر قرار دهید تا به هشت مورداز حقوق همسایه ( در کلام امام سجاد(ع) ) پی ببرید:
1- نسبت به آنها با محبت و مهربانی نماید .
2- ....... به آنها احترام بگذارد .
|
3- خطاها و اشتباهات آنها را ................
4- از ................ آنها با خبر باشد .
5- اگر مریض شدند به ............. آنها برود .
6- هرگز ....... آنها بدگوئی نکند .
7- وقتی از سفر می آیند به ............. آنها برود .
8- ............. کمک خواستند به یاری آنها بشتابد .
خیلی ممنون ! حالا با بعضی از حقوق همسایه ها آشنا شدین. من فقط می خوام یک نکته ی دیگه از شما بپرسم و بعد هم به عنوان جایزه ، یک معما براتون طرح کنم. و اما نکته :
ما که گفتیم همسایه خیلی مهمه و باید همیشه احترامش رو داشت و به دیدارش رفت و .... باید حواسمون باشه که ما مشهدیها ( ایرانیها ) یک همسایه ی خیلی مهم هم داریم به نام .... چی بچه ها ! آفرین ! به نام امام رضا (ع) و باید خیلی حواسمون جمع باشه که یه وقت از این همسایه ی عزیز غافل نباشیم.حالا شما به من بگید چطور ؟ (پاسخ بچه ها )
[1] - جواب : به نفر آخر سیب را همراه سبد می دهیم!
[2] - علل السرائع، ج 1 ص 173
[3] - وسائل الشیعه ج 4 ص 141
[4] - تحف العقول ص 413
[5] - سایه
[6] - سوره نساء آیه 36
[7] - « هر کس با شکم سیر بخوابد در حالی که همسایه اش گرسنه باشد ، به من ایمان نیاورده است » اصول کافی ج 2 ص 668
