مهارت های تبلیغ و کلاس داری1

استاد محمود لطفیان

کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز قم و استاد مرکز تربیت مربی کودک و نوجوان حوزه علمیه قم

 

جلسه اول   شنبه 92/9/9

 

 

شعرهای صلوات :

1 - با نام نبی بکن مزین سخنت

تا خالق تو بیمه کند جان و تنت

ای آنکه زعاشقانت قرآن هستی

خوشبوی کن از نام محمد دهنت

 

2 - با هر طپشی که در دل آگاه است

یک نغمه لا اله الا الله است

هر شهید است جامع برکات

بر سجده هر نماز مهدی صلوات

 

3 - بر روی زمین و آسمانها و کرات

در بین مناجات و تمام کلمات

زیباتر از این دعا ندیده است کسی

بر خاتم انبیاء محمد صلوات

 

رمز موفقیت ما چهارتا میم هست :

1 - مربی ( سوز و سواد و سلیقه باید داشته باشد )

2 - مخاطب ( سه گروه ؛ استارتی ، هلی ، تعمیرگاهی  )

بعضی ها  از مخاطبان استارتی هستند یعنی آماده به کار هستند این گروه در قالب اندیشکده یاوران دین با آنها کار داریم .

اما یک عده ی دیگر هلی هستند که باید آنها را هل داد که با اینها از روش چهره به چهره استفاده می کنیم .

مخاطبان تعمیرگاهی ، اینها به هیچ صراطی مستقیم نمی شوندرفتار  اینها را باید  از طریق مشاوره حل کرد .

شماره تماس جهت پرسش و مشاوره

09650 / 09640 مرکز پاسخگویی به سوالات دینی / 051132020 حرم امام رضا علیه السلام

 

3-محتوا : ( قرآن ، نهج البلاغه ، صحیفه ی سجادیه ، رساله ی حقوق امام سجاد علیه السلام)

بـا خـدا باش پادشاهی کـن - بی خدا باش هر چه خواهی کن.

چون از خدا دوریم گرفتاریم

 

4-مهارتها : بیش از 100 مهارت تبلیغ و کلاس داری  داریم .

یک مربی موفق مربی ای هست که حذف اسم و نشر علم کند .

 

رمز این مهارتها اینست : کل ساندویچ گپ    ته باغ مش رجب

 

اولین مهارت ها با حرف « ک »:

1 - کارت بازی

  2 - کلید واژه ای 

( از دو یا سه کلید واژه درباره یک موضوع استفاده می کنیم و درباره آنها توضیح می دهیم و مثلا می گوییم کار ما چهار تا میم دارد (مربی-مخاطب-محتوا-مهارت) . مثلا می گوییم مشکل سیستان و بلوچستان سه تا میم هست : 1 - مرز  2 - مهاجر 3 - مواد مخدر )

3 – کارگاهی

 ( گروه بندی به گروه های سه یا چهار نفره که برای هر گروه اسم مشخص کنند و سرگروه انتخاب کنند و طرح سوال کنیم و بحث کنیم و آنها نتیجه بحث را  ارائه کنند . وقتی خود شخص بحث را ارائه می کند بیشتر به او می چسبد تا وقتیکه از دیگران بشنود)

4 - کامل کنید

جمله ای را به صورت ناقص می نویسیم و از مخاطبان می خواهیم آن را کامل کنند.

مثلا حضرت علی علیه السلام در شهر.... به دنیا آمدند.

5 – کاریکاتور

1-ذهنی

2-تصویری

هم می توانید در اینترنت پیدا کنید و بیاورید و هم می توانید بواسطه ی خیال پردازی و پردازش در ذهن بچه شکل دهیم . مثلا می گوییم که یک شخصی درختی را به دوش گرفته ...

6 - کتابخوانی

مثلا یکی از کتابهایی که در هر زندگی باید باشد ، کتاب مفاتیح الحیاة می باشد .ما  کتاب را معرفی می کنیم واز مخاطب می خواهیم تا کتاب را مطالعه کند و قسمتی را برای ارائه بیاورد.

7 - کلمه سازی

کلمات نامرتب را می نویسیم تا مخاطبان  جمله یا کلمه را مرتب کنند و سپس درباره آن توضیح می دهیم.

 

نکته:

 با استفاده از تداعی معانی می توانیم مطالب زیادی را منتقل می کنیم . مثلا وقتی می گوییم قم شما یاد چه می افتید ؟ کجای معنای قم در آن جمکران و حضرت معصومه هست ! اما تداعی معانی دارد .

مثلا کلمه ی عاقبت به خیر و عاقبت به شر را می نویسیم ، و می خواهیم که مخاطبان یکی یکی نمونه های آنها را بگویند.

 

دومین مهارت ها با حرف « ل »:

1 - لب خوانی

خواندن آیه و حدیث و یا جمله به صورت  لب خوانی و سپس مخاطبان باید  حدس بزنند که ما چه می گوییم.

2 - لطیفه

دو جلد کتاب آقای قرائتی که بسیار شیرینو جذاب است به نام  خاطرات‏و تجربه‏هاى‏ تبلیغى‏ حجت الاسلام قرائتی1و2 .

مثلا شخصی یک سطل آشغال به مسجد هدیه داد و روی آن نوشت که هدیه از طرف فلانی ، و لعنت به پدر و مادر کسی که داخل آن آشغال بریزد .

برای آنکه لطیفه گویی های شما زیاد شود باید طنز ها یی که در فیلم های طنز بکار می رود را بنویسد .

 

3 - لالایی

هنگامی که بعضی بچه ها خوابشان گرفت شروع به خواندن لالایی می کنیم تا تنوعی در کلاس ایجاد شود و بچه ها حواسشان را جمع کنند.

نکته:  متاسفانه لالایی های اسلامی دارد از بین می رود . یکی از سبک های تربیتی لالایی هایی که مادرها برای بچه می خوانند . لالایی های انتظار و غدیر و عاشورا بهترین لالایی ها است.

4 - لی لی کردن

مثلا کلمه نماز را روی برگه هایی می نویسیم ؛ ن - م - ا - ز  و سپس تصاویر و کلماتی که مورد آموزش است را آماده می کنیم  و تا وقتی که  ما سوره توحید  را می خوانیم  مخاطب  برگه ها و تصاویر را می آورد و روی تخته یا جای دیگر می گذارد یا می چسباند .

5 - لمس اشیاء بی خطر

 چشم های مخاطب  را ببندند و از او بخواهید حدس بزند که این شی ء چیست؟  مثلا مهر، کتاب ، سنگ و .... وسپس درباره آن توضیح می دهیم. مثلا مهر و احکام مهر وسجده و...

 

 

نکته : مربی باید از روش تدریجی استفاده کند وتا آموزش برای بچه احساس خوشایندی داشته باشد

بچه ها سه تا قوه دارند که سه تا « ت » هست :

1 - تخیل : بواسطه ی آن جاندار پنداری می کنیم .

2 - تحرک : بچه ها تحرک و جنب وجوش را دوست دارند.

3 - تقلید : بچه ها فقط تقلید می کنند . و از همین شیوه می توانیم آنها را وارد کنیم در مفاهیم دینی .

 

به واسطه ی این سه تا « ت » او را می توانیم  مداح ، منبری و موذن بار بیاوریم .

 

6 - لب بینی

  بچه خودکار یا ماژیک را بین بینی و لب می گیرد و و به او می گوییم که از اینجا تا انجا برو و برگرد .

 

سومین مهارت ها با حرف « س »:

1 - سایه بگیر

 لامپ ها را خاموش کنیم و نور را به وسیله چراغ قوه و یا چیز دیگری روی زمین یا دیوار  بیاندازیم و به مخاطب بگوییم که این سایه ها  را بگیر. یا شکل های مختلف را با دست روی دیوار درست کنیم .

2 – سخنرانی

به بچه ها  بگوییم که یک حدیث یا آیه قرآن و .. را بیایند برایمان بخوانند و در صورت امکان  توضیح بدهند

3 - سرود  وشعر

 مثلا کجائید ای شهیدان خدایی ...   ای سری که بر نیزه ...    ای بلند ای سرفراز ایران من ...

فردا همه با هم سه دقیقه این شعر را بخوانیم

مثلا ما بگوییم و آنها جواب دهند :

مثلا می گوییم ؛ امام اول ؛ علی / فاتح خیبر ..

هر چه گفتم بگویید بسم الله : اول هر کار بسم الله ...

هر چه گفتم بگویید نماز : پیام قران....

یا یک شعر بگوییم و آنها بگویند که : مهدی من مهدی من ...

اگر برای 14 معصوم شعر بسازیم می توانیم تمام نکته های اخلاقی را منتقل کنیم و هر روز در سر صف یکی از این شعرها را می خوانیم و آنها را با یکی از معصومین آشنا می کنیم .

  

کتاب نغمه های دینی کودکان و کتاب احکام شعری کودکان محمد حسین اکبری و.. کتابهایی در این زمینه مفید هستند.

 

4 - سوره شناسی

یک سوره بگویید که حرف اولش میم باشد ؛ حرف اولش س باشد ، حرف آخرش یا ... با این روش سوره شناسی می توانیم هر کلید واژه و کلمه ای را از این طریق کشف کنیم و به بچه ها یاد دهیم .

 

5 - سلام به امامان

روزی یک سلام به یکی از امام ها

مثلا به بچه ها بگوییم که بلند بگویید یا مهدی ، یا زهراء و..

وقتی می خواهیم مطلب را عوض کنیم با این ذکرها ، آنها بلند جواب می دهند و از صلوات محکم تر می گویند

یا صلوات را آهنگین کنیم .  صل علی محمد صلوات بر محمد

یا اینکه یک صلوات را تکه تکه کنیم و هر قسمتی را یک گروه از کلاس بلند بگویند.

 

6 - سوال و جواب

کتاب تمثیلات آقای قرائتی را ببینید . مردم مثل کمربند ماشین می مانند که تند بکشیم قفل می کنند و اگر آرام بکشیم می آید و قشنگ همراهی می کند . بگوییم عزیز من ، ... 

 

7 - سطلی

دو تا لیوان را درجه بندی می کنیم و از بچه ها می خواهیم که با یک قاشق و یا یک چیز دیگری از یک لیوان آب بریزد داخل این لیوان  و تا وقتی  من این جملات یا احادیث یا اشعار را می خوانم تو باید در این لیوان آب بریزی.

 

نکته :برای تبلیغ امکانات نمیخواهد ، مثلا شما می توانید فقط با گوش دادن ، جذب کنی ، آنها شعر بخوانند  و تعریف کنند و شما گوش کنی.96 درصد انگیزه و 4 درصد امکانات برای کار فرهنگی و سخنرانی در بین جوانان کافی است.

 

8 - سوگندنامه

 دکلمه هایی که در جشن های تکلیف و ... می خوانند . در مناسبت ها و برنامه های مختلف متنی را آماده می کنند .

9 - سنگ کاغذ قیچی

 

چهارمین مهارت ها با حرف « الف »:

1 - اشیاء

 شما می توانید یک انگشتر را نشان دهید و مطالب مختلف را در مورد انگشتر بگویید مثل انگشتر سلیمان-انگشتر امام علی علیه السلام-حرمت انگشتر طلا- ابوموسی و عمروعاص

در مورد رنگ زرد ، آیه ی قرآن را بیان کنید. (قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا ۚ قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ)69 بقره

مثلا سنگ ؛ هر چه ضرب المثل در مورد سنگ دارید بگویید.

سنگ رو سنگ بند نمی شود .

یکی رفته بود رمی جمرات و داشت سنگ پرتاب می کرد ، سنگهایش تمام شد شروع کرد به فحش دادن.

انواع سنگ ها ؛ سنگ تیمم و ...

 

باید طرح درس داشته باشیم ( تا وقتی طرح درس نداشته باشیم اصلا دانشجو گوش نمی کند)

 

 

2 - آوازه خوانی

الف-یک متن شعری را در اختیار بچه قرار دهیم و به او بگوییم که بخواند .

خمینی ای امام. خمینی ای امام، خمینی ای امام. ای مجـــاهد ای مظهــــر شرف. ای گذشته ز جان در ره هــــــدف. هر زمان میرسد از تو این ندا. ای اسیران و مستضعفان بپـــــا....

ب-معرفی خود با شعر

باز باران با ترانه ، اسم من هست لطفیانه ....

ج-تغییر اشعار کتاب های مدرسه

باز باران باترانه .... با دو پای کودکانه ، شیرجه در آشپزخانه

کودکی ده ساله بودم ....

نکته:

در بحث گوساله ی سامری 5 عامل باعث انحراف شد :

نبود رهبر ، طلا ، سوء استفاده از هنر ، عوامی ، مشارکت ( یک کاری کنیم که مشارکت مردم زیاد شود ، وقتی مردم دخیل در کار باشند حس مالکیت در آنها زیاد می شود ) .

اگر یک لطیفه ای گفتیم و شخص نخندید ، سریع باید مساله را عوض کنیم.

 

3 - روش آهنربایی

یک مداد یا خودکار تهیه می کنیم و به آن نخ می بندیم و پایین این نخ آهنربا می بندیم و دریک سطل کاغذهایی هست که به یک کلیپس وصل شده اند و دراین کاغذها جملات یا کلمات خوب قرار دارد مخاطب باید با آهنربا کاغذ ها را بیرون بیاورد. ویا اینکه سوالی می پرسیم و از کودک می خواهیم با اهنربا جواب درست را بیرون بیاورد.

 

4 - اکتشافی

  چیزی را مخفی می کنیم ،کودک باید آنرا پیدا کند  اگر نتوانست پیدا کند ، او را کمک و راهنمایی کنیم مثل اینکه هر چه به شی نزدیک تر شد سرعت ضربه زدن به میز را بیشتر می کنیم.

یا وسائل با ارزش را مخفی می کنیم .

5 - اولین ها و آخرین ها 

از کودک می خواهیم خاطره اولین باری که جایزه گرفت را بگوید و یا آخرین باری که نماز خواندی چگونه بود؟

===========================================================

 

شعر عمو زنجیر باف

 

عمو زنجیر باف ( بله ) ، زنجیر منو بافتی ( بله ) ، پشت کوه انداختی ( بله ) ،

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی یک ) ،

یک من یکتا خدایِ ، دین حق چه با صفایِ ،

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی دو ) ،

دوی من دولت حقه ، کار باطل همه لقّه

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی سه ) ،

سه یِ من سینه سپر کن ، شیطونو تو در بدر کن

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی چهار ) ،

چهار من چاره ی کاره ، حالا که موقعه کاره

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی پنج ) ،

پنج من پنجه ی شیره ، تنبلی باید بمیره

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی شش ) ،

شیش من شیشتا جوونه ، پسرِ خوب درس می خونه (  و اگر دختر بود دختر، و اگر هر دو بودند می گوییم بچه)همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی هفت ) ،

هفت من هفت روز اردو ، هفت روزکوشش و نیرو

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی هشت ) ،

هشت من هشت در بهشته ، جای مومن تو بهشته

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی نه ) ،

نه من نور کتابه ،  توی قلبمون می تابه

همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

حالا چی میخوای ( نمره می خوام ) ، نمره ی چند ( نمره ی ده ) ،

ده من ده بارک الله به مبارزین الله .

 همه از غم رها می شیم ، با خدا آشنا می شیم ، اگه ایمان و عمل داشته باشیم ، بذر شادی تو دلا کاشته باشیم

---------------------------------------

می خوام که قرآن بخونم ، سوره ی فرقان بخونم ، بسم الله بگم یا که نگم ،

بگو بگو صد تا بگو ، هزار و سیصد تا بگو

می خوام برم پیش خدا  تا بخونم نماز و دعا ، بسم الله بگم یا که نگم.....

---------------------------------------

شعر ورزشی (درهنگام خواندن شعر اعضا بدن را حرکت می دهیم.)

دست رو سرم می ذارم ، سرمو بالا میارم ، سرمو پایین میارم ، می شینم و بلند می شم ، یک کمی بالا می پرم ، دور خودم می چرخم ، دستامو بهم می زنم ، دو دستمو مشت می کنم ، بلند شعار می دهم ( هر جلسه یک شعار را می گویم ) رهبر این سرزمین ، خامنه ای نازنین

---------------

شعارها ؛ با نماز جواب دهند

پیام قران : نماز

راز رسالت : نماز 

راز امامت : نماز

بارش رحمت : نماز

نیاز انسان : نماز

کلام قرآن : نماز

عبرت پاکان  : نماز

 معراج مومن : نماز

-----------------------------------------

نام خدا که ترس نداره ، بلند بگو ، بسم الله

نام خدا : بسم الله

مشکل گشا : بسم الله 

اول کار : بسم الله

 قبل غذا : بسم الله

 وقت دعا : بسم الله

وقت نماز : بسم الله

وقت قرآن : بسم الله

 

================================

بچه ای که بزرگ شده : ماشاالله

باوقار و متین شده : ماشاالله

درساشو خوب یاد می گیره : ما شاالله

نمره های خوب می گیره : ماشاالله

باهمه مهربون می شه : ما شاالله

مرتب و تمییز می شه : ماشاالله

نمازشو خوب می خونه : ماشاالله

تنبلی را خوب می دونه : ماشاالله

--------------------------------------------------------------

شعر.

همه جواب بدهند / ماشاالله /

 

وقتی که بابا از سر کار میاد / ماشاالله

خوشحال و خندون می شوم و شاد شاد / ماشاءالله

چایی تازه دم براش میارم / ما شاالله

تا خستگی رو از تنش درآرم / ما شاالله

 

همه جواب بدهند  ایشاالله

 

دلم میخواد کنار من بشینه / ایشاالله

گل بگه گل بشنوه گل ببینه / ایشاالله

بخندیم و بابا رو خندون کنیم / ایشاالله

از خونمون غصه رو ( مامانو ) بیرون کنیم / ایشاالله

------------------------------------

شعری که بنا باشد جواب بدهند،  همراهی می کنند

یه دختر نمونه تو مجلس زنونه تو خونه پیش مادر، پیش پسر برادر با پسرای خواهر، پیش عمو و دایی وقتی حجاب نداره، اشکال شرعی داره یا نداره؟

تماشاچیان هم‌صدا با هم در جوابش می‌گویند: «هیچ اشکالی نداره، اینا همه محرمن

«یه دختری بچه‌ها، روسری‌شو نبسته، بدون کفش و جوراب تو کوچه‌شون نشسته. می‌خوام بدونم آیا حجاب اون کامله؟

تماشاچیان با شور و هیجان پاسخ می‌دهند: «اشکال داره حرامه، حجابش ناتمومه...»

--------------------------------

انواع آفرینها ؛

آ آ آفرین

ب ب بهترین

ننم می گه ماشاالله ، چشم نخوری ایشاالله

----------------------------------